Ακολουθεί επιστολή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με την οποία ενημερώνει αναφορικά με τους κανόνες και τις προϋποθέσεις ασφαλούς διάθεσης των παιχνιδιών στην αγορά.
ΘΕΜΑ: «Ενημέρωση σχετικά με τους κανόνες και τις προϋποθέσεις ασφαλούς διάθεσης των παιχνιδιών στην αγορά».
Σχετ.
1. Το π.δ. 5/2022 (Α΄ 15) «Οργανισμός του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων» και ειδικότερα οι διατάξεις του άρθρου 48 και της παρ. 3 του άρθρου 85.
2. Ο ν. 4072/2012 (Α΄ 86) και ειδικότερα το Κεφάλαιο Ε΄ «Εποπτεία αγοράς βιομηχανικών προϊόντων και υπηρεσιών ποιότητας» αυτού, ο ν. 4512/2018 (Α΄5) και ειδικότερα το Μέρος Δ΄ «Καθορισμός πλαισίου εποπτείας των οικονομικών δραστηριοτήτων και της αγοράς προϊόντων και λοιπές διατάξεις» αυτού και ο ν. 4712/2020 (Α΄146) και ειδικότερα το άρθρο 65 «Ορισμός Αρχής Οργάνωσης Εποπτείας και Συντονισμού και Αρχών Εφαρμογής Εποπτείας και Διαχείρισης στο πεδίο ασφάλειας και συμμόρφωσης των βιομηχανικών προϊόντων –Ορισμός Ενιαίου Γραφείου Σύνδεσης στο πλαίσιο εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020» αυτού.
3. Ο ν.4801/2021 «Παραγωγή, εξαγωγή και διάθεση τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2% και άλλες διατάξεις» και ειδικότερα το Κεφάλαιο Ε΄ «Καθορισμός, κλιμάκωση και διαδικασία επιβολής κυρώσεων κατά τους ελέγχους στο πλαίσιο της εποπτείας της αγοράς στο πεδίο της ασφάλειας και συμμόρφωσης βιομηχανικών προϊόντων αρμοδιότητας της γενικής γραμματείας βιομηχανίας» αυτού (Α’ 83).
4. Η με αριθμό 3669/194/2011 (ΦΕΚ Β’549 /2011) Κοινή Υπουργική απόφαση «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στην Οδηγία 2009/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ασφάλεια των παιχνιδιών», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
Η Διεύθυνση Ασφάλειας και Συμμόρφωσης Βιομηχανικών Προϊόντων της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας αποτελεί την αρμόδια Αρχή Εποπτείας και Διαχείρισης για το πεδίο της ασφάλειας και συμμόρφωσης των βιομηχανικών προϊόντων (1 – 3 σχετικά) και την αρμόδια αρχή για τον έλεγχο της συμμόρφωσης ως προς την ασφάλεια των παιχνιδιών σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2009/48/ΕΚ, όπως ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με το σχετικό (4).
Σύμφωνα με τις διατάξεις του σχετικού (4), ως παιχνίδια χαρακτηρίζονται τα προϊόντα που έχουν σχεδιασθεί ή που προορίζονται, να χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο παιχνιδιού από παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών ακόμα κι αν δεν έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά για αυτόν τον σκοπό. Πριν τη διάθεση στην αγορά πρέπει να διαπιστώνεται ότι τα παιχνίδια που διατίθενται σε χώρες της ΕΕ πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ΚΥΑ εναρμόνισης στην Ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας 2009/48/ΕΚ (σχετικό 4).
Για τη συμμόρφωση ως προς την οδηγία αυτή, ευθύνη φέρουν όλοι οι οικονομικοί φορείς τηςεφοδιαστικής αλυσίδας από την κατασκευή του παιχνιδιού μέχρι την αγορά του από τον
καταναλωτή. Οι οικονομικοί φορείς είναι: ο κατασκευαστής, ο εισαγωγέας, ο αντιπρόσωπος και ο διανομέας. Καθένας από αυτούς έχει διαφορετικό μερίδιο ευθύνης και διαφορετικές υποχρεώσεις.
Α. Ως κατασκευαστής θεωρείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατασκευάζει ένα παιχνίδι ή που αναθέτει σε άλλους τον σχεδιασμό ή την κατασκευή ενός παιχνιδιού, και εμπορεύεται αυτό το παιχνίδι υπό την επωνυμία ή το εμπορικό σήμα του. Οι κατασκευαστές τηρούν τις υποχρεώσεις του άρθρου 5 της ΚΥΑ 3669/194/2011 (σχετικό 4) και πιο συγκεκριμένα:
1. Εξασφαλίζουν ότι, κατά τη διάθεση των παιχνιδιών τους στην αγορά, τα παιχνίδια είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα σύμφωνα με τις Βασικές Απαιτήσεις Ασφαλείας που
καθορίζονται στο άρθρο 11 και στο Παράρτημα ΙΙ του σχετικού (4).
2. Έχουν στη διάθεσή τους τον τεχνικό φάκελο του προϊόντος και τον διατηρούν για 10 χρόνια από τη διάθεση του παιχνιδιού στην αγορά και για το ίδιο διάστημα είναι σε θέση να αναφέρουν στις αρχές εποπτείας της αγοράς τα στοιχεία του κάθε οικονομικού φορέα στον οποίο έχουν προμηθεύσει προϊόντα.
3. Εκτελούν οι ίδιοι ή αναθέτουν σε τρίτους να διενεργήσουν εξ ονόματός τους τη διαδικασία αξιολόγησης συμμόρφωσης (πχ. να πραγματοποιηθούν οι απαιτούμενες εκθέσεις δοκιμών).
4. Συντάσσουν οι ίδιοι τη Δήλωση Συμμόρφωσης ΕΚ στην Ελληνική γλώσσα (ή σε όποια γλώσσα απαιτείται στη χώρα διάθεσης του προϊόντος).
5. Επιθέτουν στο παιχνίδι τη σήμανση «CE» με τρόπο εμφανή, ευανάγνωστο και ανεξίτηλο. Με τη σήμανση «CE», ο κατασκευαστής δηλώνει ότι το προϊόν σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις Βασικές Απαιτήσεις Ασφάλειας της ισχύουσας ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ασφάλεια των παιχνιδιών.
6. Αναγράφουν στη συσκευασία τα στοιχεία (ταυτότητα /διακριτικός τίτλος/ εμπορικό σήμα και στοιχεία επικοινωνίας) του κατασκευαστή .
7. Αναγράφουν κάποιο μοναδικό αναγνωριστικό στοιχείο του παιχνιδιού (όνομα/ τύπος του προϊόντος /αναγνωριστικός αριθμός).
8. Αναγράφουν οδηγίες ή προειδοποιήσεις ασφαλούς χρήσης στα ελληνικά ή (και) με εικονογράμματα. Οι προειδοποιήσεις ανάλογα με το είδος του παιχνιδιού βρίσκονται στο παράρτημα V της σχετικής κ.υ.α. Επισημαίνεται ότι προϊόντα με διαφορετική προοριζόμενη χρήση (π.χ. συλλεκτικές φιγούρες) που ενδέχεται ωστόσο να χρησιμοποιηθούν ως παιχνίδια λόγω της ελκυστικής προς παιδιά εμφάνισης τους, φέρουν ενδείξεις για τους περιορισμούς στη χρήση τους.
Β. Ως εισαγωγέας ορίζεται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο εγκατεστημένο στην ΕΕ που διαθέτει ένα παιχνίδι τρίτης χώρας στην κοινοτική αγορά. Σημειώνουμε εδώ ότι πλέον το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται τρίτη χώρα. Οι εισαγωγείς αναλαμβάνουν τις υποχρεώσεις του άρθρου 7 (παράγραφοι 1-9) του σχετικού 4, διαθέτουν στην κοινοτική αγορά μόνο συμμορφούμενα παιχνίδια και αναλαμβάνουν
τα ακόλουθα:
1. Να έχουν στην κατοχή τους με έγγραφο ή ηλεκτρονικό μέσο τη Δήλωση Συμμόρφωσης ΕΚ του κατασκευαστή. Η δήλωση συμμόρφωσης παρέχεται στις αρμόδιες αρχές μεταφρασμένη στην Ελληνική γλώσσα από επίσημη αρχή εφόσον ζητηθεί στο πλαίσιο τακτικού ή έκτακτου ελέγχου.
2. Να έχουν πρόσβαση (κατόπιν αιτήματος στον κατασκευαστή) στα στοιχεία του τεχνικού φακέλου του προϊόντος, κυρίως στις εκθέσεις δοκιμών που έχουν πραγματοποιηθεί εξ ονόματος του κατασκευαστή και να τις παρέχουν στις αρμόδιες αρχές εφόσον ζητηθεί στο πλαίσιο δευτεροβάθμιου τακτικού ή έκτακτου ελέγχου.
3. Να σημειώνουν κάτω από τίτλο «εισαγωγέας» ή «εισάγεται από» το όνομα, την εμπορική επωνυμία τους ή το εμπορικό τους σήμα και τη διεύθυνση στην οποία μπορεί να έρθει κανείς σε επαφή μαζί τους επάνω στο παιχνίδι ή πάνω στη συσκευασία του (πχ. με αυτοκόλλητη ετικέτα) ή
σε έγγραφο που το συνοδεύει.
4. Να επιβεβαιώνουν ότι τηρούνται όλες οι υποχρεώσεις των κατασκευαστών, που αναφέρονται στα ανωτέρω σημεία Α5 έως Α8.
5. Να είναι σε θέση να αναφέρουν στις αρχές εποπτείας της αγοράς τα στοιχεία του κάθε οικονομικού φορέα που τους έχει προμηθεύσει παιχνίδι και κάθε οικονομικού φορέα στον οποίο έχουν προμηθεύσει παιχνίδι για περίοδο 10 ετών από την προμήθειά του.
Γ. Ως διανομέας ορίζεται «κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο στην αλυσίδα του εφοδιασμού, πλην του κατασκευαστή ή του εισαγωγέα, που καθιστά ένα παιχνίδι διαθέσιμο στην αγορά». Σημειώνεται ότι οι οικονομικοί φορείς που προμηθεύονται παιχνίδια απ’ ευθείας από τρίτη χώρα (είτε μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας είτε απ’ ευθείας από τον κατασκευαστή) δεν θεωρούνται διανομείς των προϊόντων, αλλά εισαγωγείς αυτών.
Οι υποχρεώσεις των διανομέων αναγράφονται στο άρθρο 8 (παράγραφοι 1-6) και οι βασικές απαιτήσεις της παραγράφου 2 είναι:
Να επιβεβαιώνουν ότι τηρούνται όλες οι υποχρεώσεις των κατασκευαστών, που αναφέρονται στα ανωτέρω σημεία Α5 έως Α8, ήτοι ότι το παιχνίδι φέρει τη σήμανση «CE» με τρόπο εμφανή, ευανάγνωστο και ανεξίτηλο, φέρει στη συσκευασία τα στοιχεία (ταυτότητα /διακριτικός τίτλος/ εμπορικό σήμα και στοιχεία επικοινωνίας) του κατασκευαστή και του εισαγωγέα όταν προέρχεται από τρίτη χώρα, φέρει κάποιο αναγνωριστικό στοιχείο του παιχνιδιού (όνομα/ τύπος του προϊόντος /αναγνωριστικός αριθμός) και αναγράφονται οδηγίες ή προειδοποιήσεις ασφαλούς χρήσης στα ελληνικά ή (και) με εικονογράμματα.
Δυνάμει του άρθρου 10 του σχετικού (4), οι διανομείς οφείλουν να διατηρούν για περίοδο 10 χρόνων τα τιμολόγια αγοράς, έτσι ώστε σε περίπτωση ελέγχου από την υπηρεσία μας να τεκμηριώνεται η μεσολάβηση αντιπροσώπου/ κεντρικού διανομέα (χονδρική πώληση) / εισαγωγέα για κάθε προϊόν (με βάση τον αναγραφόμενο κωδικό του προϊόντος και τα στοιχεία του εισαγωγέα/διανομέα) προκειμένου να επιμερίζονται κατάλληλα οι ευθύνες σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Εφόσον απουσιάζουν τα στοιχεία που καταδεικνύουν τον ενδιάμεσο φορέα ως προμηθευτή, η ευθύνη αναλαμβάνεται από τον διανομέα.
Δ. Επισημαίνεται ότι:
1. Διάθεση παιχνιδιών που δε φέρει τη σήμανση «CE» επιφέρει επιβολή προστίμου και άμεση δέσμευση των μη συμμορφούμενων προϊόντων.
2. Στην περίπτωση που ο εισαγωγέας ή ο διανομέας διαθέτει προϊόντα στην αγορά με το δικό του όνομα / εμπορική επωνυμία ή το εμπορικό του σήμα θεωρείται κατασκευαστής δυνάμει του άρθρου 9 του ανωτέρω σχετικού (4) και ως εκ τούτου αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις του
κατασκευαστή σύμφωνα με το άρθρο 5 του ιδίου σχετικού.
3. Στην περίπτωση που ο οικονομικός φορέας προμηθεύεται παιχνίδια απευθείας από τρίτη χώρα, είτε από τον φυσικό κατασκευαστή/τον κεντρικό του αντιπρόσωπο είτε μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, τότε αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις του εισαγωγέα.
4. Στην περίπτωση που ο οικονομικός φορέας προμηθεύεται παιχνίδια απευθείας από χώρα της Ε.Ε., είτε από τον φυσικό κατασκευαστή/τον κεντρικό του αντιπρόσωπο είτε μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, αναλαμβάνονται από πλευράς του οι υποχρεώσεις τήρησης εθνικών απαιτήσεων (μετάφραση στα ελληνικά της Δήλωσης Συμμόρφωσης, των οδηγιών χρήσης /πληροφοριών
ασφαλείας/προειδοποιήσεων) προκειμένου να διαθέσει το προϊόν στην ελληνική αγορά.
5. Με βάση το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο όλοι οι οικονομικοί φορείς έχουν την υποχρέωση να συνεργάζονται με τις αρχές και να παρέχουν πληροφορίες στην αρμόδια υπηρεσία κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος, να συνδράμουν στη συγκέντρωση των εγγράφων τεκμηρίωσης όπως η Δήλωση Συμμόρφωσης ΕΚ, να αναφέρουν τα μη συμμορφούμενα προϊόντα στις αρμόδιες αρχές καθώς και να αναλαμβάνουν τις δέουσες ενέργειες ώστε να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι από τα παιχνίδια που έχουν καταστήσει διαθέσιμα στην αγορά.
6. Η μη τήρηση των ανωτέρω απαιτήσεων για τη διάθεση των προϊόντων επισύρει σε όσους οικονομικούς φορείς τα διακινούν σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, από την εισαγωγή μέχρι και τη διάθεση στον τελικό χρήστη, τις προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κεφαλαίου Ε΄ του ν. 4801/2021.
Η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας, ως αρμόδια αρχή εποπτείας για την ασφάλεια των παιχνιδιών, διενεργεί τακτικούς και έκτακτους ελέγχους για τη διαπίστωση συμμόρφωσης των παιχνιδιών με τις ανωτέρω απαιτήσεις, σε όλα τα σημεία της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Παρακαλούμε για τη συνεργασία σας ως προς την κατά το δυνατόν ευρύτερη ενημέρωση των μελών σας επί των ανωτέρω και παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση.
Επισυνάπτεται η επιστολή.